image/svg+xml

Carbid

Verhaal

Carbid

Plaatje bij verhaal: carbidlamp.jpg

Carbid is een grijs, steenachtig en brokkelig produkt dat bij de smeden verkrijgbaar was. Met de toevoeging van water geeft het een explosief gas, nl. acetyleen.

Calcium-carbid is een verbinding met Alkalimetaal Caclium. Bereiding geschiedt door verhitting (tot 3000 °
Celsius) van ongebluste kalk met fijn verdeelde cokes.

Toepassingen.

In de smederij gebruikte men het gas voor het lassen en snijden van metalen. Aanvankelijk gingen de smeden het gas zelf produceren uit carbid en water. Ze hadden daarvoor een acetyleen-ontwikkelaar die in een hiervoor ingericht gebouwtje buiten de smederij was geplaatst. Later werd acetyleengas in de handel gebracht in een speciaal daarvoor ontworpen veilige cilinder.

Tot ongeveer 1935 werd carbid gebruikt voor fietsverlichting. Een bekend merk carbidlantaarn was Solar. Ook de motorfiets ("stoomfiets") had men carbidverlichting. Hierbij moet opgemerkt worden dat de gasontwikkelaar onder het zadel was geplaatst, met een leiding naar de voor- en achterlamp. Het overblijfsel van carbid, de witte as, werd gebruikt voor het schuren van klompen en het witten van muren.
Het acetyleen-licht dateert al uit het jaar 1894.

Het verdrijven van ratten onder vloeren van schuren en kippenhokken. Carbid met water toegevoegd in een rattengang wilde door de werking van het acetyleengas wel eens resultaat opleveren.

In de maand december mag een verhaal over carbidschieten rond de jaarwisseling niet ontbreken. Dit knallende gebeuren heeft zich ontwikkeld via het Buisman-blikje en de verfbus tot de bekende melkbus. Het carbidschieten is in sommige streken, waaronder Wijhe en omgeving, nog steeds gebruikelijk.
Het is daarom volledig terecht dat het carbidschieten tot het immaterieel erfgoed is gaan behoren.

U kunt hierover meer vinden op de website: http://www.traditiesinoverijssel.nl/node/111.

 

Artikel is ontleend aan "Rondom de Toren", verenigingsblad van de Historische Vereniging Wijhe, 1993, nummer 37.

 

Trefwoorden:Carbidschieten, Carbidlamp, Oudejaarstraditie

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.